Shahaila Winklaar, zeefdruk geïnspireerd op het Tula-monument in Curaçao
Zowel Willem van Oranje als Tula waren leiders van een grootse opstand die de geschiedenis heeft doen kantelen. Willem van Oranje werd door de Spaanse koning in de ban gedaan. Als reactie schrijft Willem de Apologie, een soort verantwoording en verdediging waarin hij stelt dat een opstand gerechtvaardigd is als heersers wreed zijn.
Net als Willem van Oranje was Tula een leider van een grote opstand. Het was zeker niet de enige opstand tegen de koloniale heersers, maar wel de grootste. Zonder Tula zag de vaderlandse geschiedenis er anders uit. Toch is de manier waarop Tula en Willem van Oranje worden herdacht verschillend: Willem van Oranje kreeg een enorme praalgraf in de Nieuwe Kerk in Delft. Tula werd daarentegen eeuwen genegeerd. Pas ruim 200 jaar later kreeg hij een monument en in 2023 werd hij officieel erkend en gerehabiliteerd.
Willem en Tula staan niet tegenover elkaar. Ze staan naast elkaar, als bondgenoten in hetzelfde morele erfgoed. Het verschil zit niet in hun visie maar in onze herinnering. Ik denk dat het tijd is om de leiders van belangrijke opstanden zoals Tula, Bonni, Baron en Joni Coeur in één adem te noemen als Willem van Oranje. Anton de Kom zorgt tevergeefs naar hun namen en zegt dat 'er geen beter middel is om het minderwaardigheidsgevoel bij een ras aan te kweken, dan dit geschiedenisonderwijs waarbij uitsluitend de zonen van een ander volk worden genoemd en geprezen'.
Het is tijd dat we onze geschiedenis volledig vertellen: met leiders die samen het erfgoed van verzet, vrijheid en gelijkheid vormen waarop ons Koninkrijk rust.
Gerard Houckgeest, De graftombe van Willem de Zwijger in de Nieuwe Kerk in Delft, 1651
Het praalgraf van Willem van Oranje was voor velen hét symbool van de vrijheidsstrijd. Houckgeest maakte dit kerkinterieur in 1651, een paar jaar nadat Holland de 80-jarige oorlog had gewonnen. Niet zo gek dus dat het beeld op de hoek van het graf de Vrijheid voorstelt.
Zolang ik rondleidingen ontwikkel, loopt mijn geschiedenis mee.
Aan de slag met leerlingen:
Basisonderwijs: teken hoe denkt je dat het Tula- monument eruit ziet + zoek het op. Voor wie maak jij een monument en waarom? + maakopdracht.
voorgezet onderwijs:Vergelijk Willem van Oranje’s apologie met Tula’s strijd. Hoe verdedigden beiden hun recht op opstand? Zoek Tula's monument van Toos Hagenaars en analyseer Welke houding en symboliek zie je? Wat wil het beeld zeggen? Motiveer welk Tula beeld je beter vindt. Maakopdracht: maak een insta-post met beeld over Willem en Tula's boodschap in een hedendaagse vorm. (Kunstbeschouwing + geschiedenis + maatschappijleer.)
MBO: studenten maken een 3D-maquette/digitale visualisatie van een nieuw gemeenschappelijk monument voor Willem en Tula. Zij moeten keuzes verantwoorden in vorm, materiaal en locatie. Ander deel van de leerlingen schrijft de zaaltekst.
Bronnen